Phan Trang
Hy
Cái
tình của văn chương muôn đời là cái tình của tri âm, tri kỉ. Cái tình ấy có thể
chợt đến, rồi đi, nhưng rồi cũng để lại ấn tượng nào đó trong “cõi người ta”
này. Cầm trên tay tuyển tập thơ “Co vào
kí ức” (Nxb Thanh niên, 2016) của ba nhà thơ là Hàn Quốc Sinh, Chiêu Dương
và Hàn Quốc Vũ, rồi đọc, và theo tôi, cái đọng lại trong tôi là tình yêu và sự
chiêm nghiệm của lòng thơ.
Trước tiên, tình yêu trong “Co vào kí ức” là những hoài niệm, nhớ
thương, là một thời khắc khoải tim yêu, là những mong chờ dáng mộng. Mãi tình
yêu cứ đẹp, cứ sầu:
“Tình yêu như chiếc lá vàng mỏng mảnh
Lòng giếng sâu e héo úa trăng ngà
Anh thảng thốt nghe tiếng cười nửa miệng
Mộng tắt đời nghiêng, buồn đến xót xa!”
(Thương nhớ, tr23)
Nói đến tình yêu là nói đến tiếng lòng
mãi dễ gì quên mối tình thơ ngây con gái, đâu dễ gì quên mối tình tuổi ngọc,
tuổi ngà? Sợ ai kia, sợ tình kia có còn? Sợ ai kia lãng quên một khối tình
trong kí ức: “Ai sẽ mang hoa về/ Mùi
hương em gái hoa?/ Ai sẽ đem nụ cười/ Cài trong trái tim em/ Ai sẽ đem bình
minh/ Gieo tình ánh mắt ấy/ Xóa mờ đường đã qua/ Xóa phép màu nhung nhớ/ Tình
ơi! Ta đi thật rồi.” (Lãng quên hoa
quỳnh, tr 115)
Vẫn là quỳnh hoa một thuở. Vẫn là một
thuở yêu nhau còn đọng lại hương thơm của quỳnh, hương thơm của đời như mộng: “Em về ngủ men say/ Hương đời ru hương quỳnh/
Làm tan ra rượu em/ Múa quay cuồng thâu đêm/ Biết em sau mùa quỳnh/ Nhạc hóa
lòng em/ Trắng trinh/ Trắng trinh/ Sao tượng đá em buồn?” (Lặng lẽ hoa quỳnh, tr 127)
Còn trong “Vách đá lòng anh”, “cái tình” quả là “cái chi chi” của anh, của em,
của những kẻ yêu nhau, nhưng… Cũng bởi chữ “nhưng” ngăn cách. Không biết ai
trách sự cách ngăn ấy. Như là em đang trách em? Như là anh đang tự trách anh? “Ta hơn em cuộc đời/ Ta thua em cuộc tình/ Quay
quắt buồn quay quắt che ngang/ Nụ cười kia nụ buồn cháy rụi/ Thiêu hồn chúng
mình tan chảy đến vô duyên” (tr 104)
Đâu phải tự trách chính mình, đâu phải
tự trách nhau. Trách gì nhau khi tình chưa trọn. Mà ở đời này có cái gì trọn
vẹn đâu mà trách, mà hờn. Thôi thì lặng câm, nếu được: “Chợt sững sờ về lại bến sông xưa/ Trả lại nửa đời bỏng rát/ Tình thầm
chưa dám ngỏ/ Lặng câm” (Lặng câm,
tr 30)
Khi yêu, mấy ai muốn xa nhau. Khi yêu,
anh cứ ngỡ cùng em là một, và em cũng tin rằng em và anh “tuy hai mà một”. Cả
em, cả anh đều muốn tan vào nhau như ánh sáng huyền diệu của thiên hà trên kia,
như dòng hơi thở bồng bềnh cột chặt em vào anh. Biết là thế, biết là “Tình dù không phân giới”, thế mà “Sao cười khóc vỡ thiên hà?”. Để rồi,
biết rằng yêu là cam chịu:
“Ôm vũ trụ em chới với,
Lòng anh vũ trụ lạc loài!
Bao la dõi hoài không tới,
Khung
trời sâu thẳm chia hai!”
(Hai vũ trụ, tr 78)
Cái thuở yêu, ai đã, đang và sẽ yêu
thì đâu quên được cái bổi hổi bồi hồi, cái xao xuyến của “thuở ban đầu lưu
luyến ấy”. Rồi, cái hồn thơ, cái hồn được yêu, thèm yêu như bay bổng, như chơi
vơi, như “chếnh choáng” trong cõi yêu: “Hồn
tôi chếnh choáng đi lạc lối/ Đến tận khu vườn tuyệt mật kia/ Trời ơi! Thảng
thốt lời chưa nói/ Môi cứ run khúc nhạc đầm đìa.” (Hình như, tr 37).
Không những trải lòng bởi chữ yêu
muôn thuở, mà “Co vào kí ức” còn thể
hiện chiêm nghiệm của những tâm hồn đớn đau cho phận người.
Đời người theo vòng sinh tử của tạo
hóa, có khác chi hoa nở rồi tàn, có khác chi đêm rồi ngày theo những biến thiên
của đất trời, theo biến thiên của hô hấp, của từng sát na huyền nhiệm:
“Cuộc đời biến thiên hàm số phôi pha huyền nhiệm,
Ta giăng màn ngang mắt,
Mặc thế nhân!
Nhìn hoa búp – nở,
Nở - búp,
Trẻ tu oa,
Người khóc chết,
Mơ hồ!
Cuộc vô thường,
Ai hay?”
(Cuộc vô thường, tr 47)
Qua bao biến thiên cuộc đời,
mới ngộ ra kiếp người là hữu hạn. Là “con ong cuộc đời” hiểu được chất ngọt của
hoa. Nhưng, mấy khi hiểu được chất ngọt của “hoa quỳnh”, “hoa của mê say”. Biết
bao loài hoa trên đời này, nhưng dễ gì làm “con ong” để thưởng thức hương “hoa
quỳnh” trọn vẹn? Thôi thì, phải chấp nhận như là duyên kiếp chốn trần ai: “Đời tôi bước qua/ Bao thành phố lớn/ Núi
non gập ghềnh/ Ai khổ, ai hơn/ Thì thôi nhé em/ Nhé em/ Nhé em đừng buồn” (Con ong, tr 124)
Đời buồn vui là vậy. Có
qua kiếp buồn mới hiểu trọn niềm vui. Có qua hoan lạc mới sống trọn vẹn đắng
cay, niềm đau của kiếp người mộng mị: “Kia
mây trời mênh mông/ Xin lòng em mở rộng/ Thả nỗi niềm bay đi/ Thả ngục tù khắc
khổ/ Gió thênh thang cười đùa” (Vui
ve sầu, tr 133)
Và có qua buồn thương,
tiếc nhớ mới thấy được tâm hồn đọng lại những gì, mới cảm nhận được tình người,
tình yêu trong cuộc sống. Thời gian thành vết cứa trong lòng, thành nỗi nhớ
thương khôn nguôi: “Thời gian rụng xuống
cuộc đời/ Làm chao nỗi nhớ đầy vơi tiếng buồn/ Xin em đừng để mưa tuôn/ Cho anh
chết dưới đêm sương lạnh lùng.” (Thời
gian rụng, tr 19)
Trong bài “Hào
quang tâm linh” (tr 56), Chiêu Dương đã thú nhận như con chiên quỳ trước
Chúa sám hối, để hưởng ân phước tắm gội tâm hồn “cằn cỗi” như “sa mạc”:
“Ân tình chi tâm hồn tỉ năm chai đá?
Văn minh về những
cuộc đời hoang hóa?
Vầng dương nghệ
thuật nhân sinh,
Chờ hào quang tâm
linh soi rạng rỡ
Tình đời!”
Cũng thế, trong “Một mai hiu quạnh” (tr 128), Hàn Quốc Vũ
như đã qua cuộc đời này từ trong tiền kiếp:
“Một mai tôi bước qua cuộc đời
Hiu quạnh nào, chỉ
dấu chân tôi
Một mai tôi trả hơi
thở này
Thân bụi liền vùi
xuống lãng quên”.
Để rồi qua những thác
ghềnh của cuộc đời, của tình yêu, của những nhớ thương, của kiếp người muôn
thuở, tiếng lòng lại tỏa lên đóa hoa mơ mộng, tỏa lên ánh vàng bình yên như Hàn
Quốc Sinh trong “Co vào kí ức” (tr
27):
“Bao yên ắng sắc vàng bình lặng
Có ai hay dòng đời
nghiệt ngã
Co
vào kí ức mơ trăng”.
“Co vào kí ức” là tuyển tập thơ của ba người đồng điệu, đồng cảm,
đồng tâm cất lên tiếng lòng thi ca là Hàn Quốc Sinh, Chiêu Dương, Hàn Quốc Vũ.
Tuy rằng, có chỗ hình ảnh, cấu trúc, âm điệu thơ người này cảm, người kia
không, nhưng đáng quý là tập thơ đã thể hiện khát vọng cháy bỏng muốn cống hiến
tâm tình thơ đến với bạn đọc.
Tháng 2/2016
Phan Trang Hy
(Phan Thanh Bình K5)
