HÁT HÒ KHOAN XỨ QUẢNG

Anh Hồ Văn Dư giới thiệu bài : Hát Hò Khoan hay còn gọi là Hát Kiến của tác giả Trịnh Thành:

Mẹ tôi người làng Kỳ Lam, Ba tôi người làng An Tế, thuộc Xã Kỳ Châu, Huyện Điện bàn, Tỉnh Quảng nam. Hồi xa xưa ấy trai gái trong làng, trong xã thường hẹn hò, gặp gỡ nhau qua những đêm trăng giã gạo, hoặc đạp luá, đây là cái cớ để cô cậu gặp nhau bày tỏ tình cảm, tình yêu qua những câu hát đối đáp. Đặc điểm những câu đối đáp nầy, không chuẩn bị trước - có tính cách thiên phú, tự phát cho nên gọi là "Hát Kiến" nghĩ đến đâu hát đến đó, đây là những tài năng tuyệt vời của Ông Bà Cha Mẹ ta ngày trước.

Theo lời Mẹ tôi kể : lúc bây giờ Ba tôi rất thích, rất mến Mẹ tôi - và ngược lại, nhưng chẳng bên nào dám ngỏ ý, bày tỏ. Vào một đêm trăng trong mùa gặt mới, Ông Ngoại tôi nhờ một số nam nữ đến đạp lúa, thường thường trong số này ai cũng biết hát và biết đối đáp. Nhân cơ hội nầy, Mẹ tôi mới nhắn gởi đến Ba tôi một bài hát có tựa đề ; Đợi chờ 12 giờ. Liền sau đó, Ba tôi đáp trả, anh còn chờ đợi lâu hơn em là 12 tháng, và rốt cuộc sự có mặt của tôi là một nhân chứng.

Hồi còn nhỏ, tôi đã nghe Mẹ tôi hát đi hát lại bài này nhiều lần, đến độ tôi đã thuộc lòng. Bây chừ, tôi hồi tưởng lại và viết ra đây để Quí vị đọc cho vui, tuy nhiên không hẳn là đúng hoàn toàn, bởi vì thời gian làm hao mòn trí nhớ, thời gian không chờ đợi ai.


MƯỜI HAI GIỜ

Một giờ ra ngỏ ngó mong, ngó hoài mỏi mắt mà không thấy chàng,
Hai giờ ra đứng đầu đàng, trông cho gặp mặt người thương trao lời,
Ba giờ giả kế đi chơi, cậy người thân thích gởi lời nhắn nhe,
Bốn giờ bóng xế mây che, sầu riêng cho bạn ai dè mà xa,
Năm giờ dời gót về nhà, ngồi khoanh tay lại không biết rầu mà sự chi
Sáu giờ đèn hạnh lu ly, dầu hao tiêm lụn nhớ gì người thương,
Bảy giờ vừa rốt canh trường, đặc lưng xuống chiếu thá thường chiêm bao,
Tám giờ nguyệt lặng sa sao, trách người quân tử ở làm sao bạc tình,
Chín giờ xét lại phận mình, ta không ăn ở bất bình sự chi,
Mười giờ trong dạ hồ nghi, trách cho căn số phân ly nhau rồi,
Mười một giờ tình đã quên tình, vắng sau quạnh trước một mình sầu riêng,
Mười hai giờ chưa hết dạ phiền, trách cho con tạo đổ nguyền về đầu.

MƯỜI HAI THÁNG

Bạn hẹn với ta Mùng Bốn tháng giêng, trông hoài không thấy bạn hiền vãng lai,
Bạn hẹn với ta Mùng Bốn tháng hai, tiết xuân con Én đưa thoi mãn rồi,
Tháng ba, tháng tư bạn không nhe nhắn nữa thì thôi, để cho con chim Oanh thỏ thẻ trước nơi sân Hòe, tháng năm, tháng sáu bạn chẳng nhắn nhe, để cho chim Én mùa Hè sang Thu,
Tháng bảy, tháng tám vượn hú cu gù, mưa sa nước lũ mịt mù tối tăm.
Tháng chín, tháng mười lụy nhỏ mưa tầm, hết cơn nhắn gởi hết lần lại qua,
Tháng mười một, tháng chạp trở ra, năm cùng nguyệt tận bạn với ta xa rồi,
Không tin, bạn lần tay tính thử mà coi, Năm thời 12 tháng, Mùa y 4 mùa,
Chuỗi sầu ai khéo thêu thùa, đớn đau tất dạ xót chua lòng này,


Trịnh Thành